Groot nieuws in Brussel
Ik weet nog goed waar ik het hoorde. Ik was net een paar weken stagiair bij de Europese Commissie in Brussel. Samen met zo’n 400 andere jonge afgestudeerden, afkomstig uit alle Europese lidstaten en de hele wereld, werkte ik vanaf oktober 1989 een half jaar lang in de Europese hoofdstad. In de praktijk was het vooral veel lunchen (elke dag van een tot vier) en drinken, want bijna elke avond was er wel een Spaans, Deens of Iers feest.
Voor de stagiaires werden ook excursies georganiseerd: naar het Europees Parlement in Straatsburg en naar West-Berlijn. De eerste groep zou al begin november naar Duitsland gaan. Maar daar schreef bijna niemand zich voor in. Het was veel leuker om even te wachten en eerst vrienden te maken, en dan in januari de bloemetjes buiten te zetten.
Ik stond ’s avonds met wat anderen bier te drinken in een Brusselse bar, toen een Brits meisje plots op ons af kwam. Ze keek ons met grote ogen aan, alsof er iets heel ergs was gebeurd. “Heb je het al gehoord? De Muur is gevallen!”
Dit was bevreemdend nieuws. We waren opgegroeid met de Koude Oorlog, de Sovjet-Unie, de kernraketten, de Muur. Je wist niet beter dan dat dit altijd zo zou blijven. Vier jaar eerder was ik met een vriend uit Amsterdam in Oost-Berlijn geweest. We liepen een ijskoude namiddag rond tussen de betonnen socialistische dozen, in het ideologische niets waar niets te doen was. De lege straten, het nachtcafé dat al sloot om half acht ’s avonds, het oude theater waar One flew over the Cuckoo’s nest speelde, maar dat natuurlijk al weken was uitverkocht, omdat er verder niets was.
We raakten daar kortstondig aan de praat met wat Oost-Duitse jongeren. Het was een vreemde sfeer. Zij durfden niet vrijuit te praten, wij geneerden ons een beetje. Snel waren ze weer vertrokken. Wij vluchtten na een paar uur weer terug, naar de lelijke maar vertrouwde Kurfürstendamm in het westen, waar je gewoon overal bier, worst en porno kon kopen.
Het oosten, dat was een andere planeet. We wisten wel dat er iets broeide in de DDR, dat de bevolking er de straat op ging voor uitreisvisa, dat Gorbatsjov het allemaal liet gebeuren en dat Honecker werd uitgelachen. Maar de muur gevallen? Zoiets verwachtte niemand. Op slag waren we strontjaloers op die eerste groep stagiaires, die het domme beginnersgeluk hadden om op dat moment in Berlijn te zijn. Maar we waren ook blij. Voor de Duitsers, voor Europa, voor onszelf.
Robert Slagt